Een cremello is een crèmekleurig paard met een roze huid en, voor paarden ongebruikelijke, (licht)blauwe ogen. Cremello’s behoren met hun sprookjesachtige, pure uitstraling tot de paarden met de bijzondere kleuren - anders dan de meest bekende kleuren vos, bruin of zwart. Hun vacht is wit, de prins op het spreekwoordelijke witte paard, of crèmekleurig en de manen en staart tonen prachtig wit. Cremello’s ontstaan uit de basiskleur vos, waaraan twee crème genen zijn toegevoegd. Cremello verwijst dus naar de kleur van een paard, niet naar het ras.
Een cremello kleur is een verdunning die de van oorsprong bruine vacht een stuk lichter maakt. Om te begrijpen hoe dit werkt, moeten we even naar een stukje genetica. Een crème-gen wordt binnen de genetica incompleet dominant genoemd. Dit betekent dat het effect van kruisen met een heterozygoot zichtbaar zal zijn, maar bij een homozygoot nog veel sterker. naar voren komt. Een gen met twee dezelfde allelen wordt homozygoot genoemd. Bij twee verschillende allelen spreken we van een heterozygoot gen. Eenvoudig gezegd gaat homozygoot over het hebben van twee dezelfde en heterozygoot om twee verschillende genen.
Waarom is dat zo van belang binnen de fokkerij en de kleurbepaling van een paard of paardenras? Bij een homozygoot gen dat doormidden gaat weet je voor de volle honderd procent dat het veulen dit allel meekrijgt. Als het als het gen echter heterozygoot is, is er altijd 50 procent kans op het ene allel en 50 procent op het andere allel. Hoe kom je erachter of een paard homozygoot of heterozygoot is qua genen? Dat kost wat tijd en een paar keer fokken: als een paard altijd een bepaald gen doorfokt en het andere ouderpaard het niet heeft, is het waarschijnlijk homozygoot voor dat specifieke gen. Dat betekent dus automatisch dat beide ouders van dit paard het gen ook dragen. Geeft het paard soms wel en soms niet het gen door? Dan is het heterozygoot voor dat specifieke gen. Het heeft dit gen dan namelijk van slechts één van de ouders geërfd. Een cremello-kleurig paard draagt genetisch gezien altijd twee crème-genen in zich - alleen zo kan de lichte kleur ontstaan.
Cremello is een verdunningskleur. Dat is een kleur die bij het fokken invloed heeft op de kleur van het veulen. Er zijn drie hoofdtypes die de basiskleuren vos, bruin en zwart veranderen:
Hier gaan we alleen in op de Cremello. Cremello en de aanverwante perlino zijn zogeheten 'pseudo-albino’: er wordt bijna geen pigment aangemaakt. Toch blijft de benaming ‘pseudo’ en niet ‘volkomen’ albino, want echte albinopaarden komen niet voor. Een albino is een dier, mens of zelfs plant met een aangeboren afwijking, die ervoor zorgt dat ze geen of nauwelijks of pigment hebben. Ze hebben dus geen kleur in de huid. Bij cremello’s ligt dit anders: ze kunnen weliswaar heel licht van kleur zijn, maar dit is geen afwijking en wel degelijk een kleur. Een cremello paard draagt genetisch gezien namelijk twee crème-genen met zich mee, zo ontstaat zijn lichte kleur. Deze zogeheten dubbele verdunning, twee crème genen, kan zowel een rode (vos) als een zwarte vacht verdunnen. Zo wordt een bruin paard met twee crème genen perlino of valk genoemd. Een vos (roodkleurig) met twee crème genen noemt men een cremello, en in een andere samenstelling palomino. De witte cremello’s zijn dus vanuit hun oorsprong te vergelijken met ‘redheads’ bij mensen. Een zwart paard dat twee crème genen meekrijgt, wordt een Smokey Cream of Smokey Black genoemd.
Cremello betreft een kleur en niet een specifiek ras, waardoor er weinig te zeggen is over Cremello’s binnen bepaalde paardensporten, zoals polo, galoprennen of cutting. De paarden worden vaak gefokt voor hun kleur, niet voor eigenschappen die verbonden zijn aan een bepaalde discipline binnen de paardensport. Toch zie je cremello’s vaak terug in de dressuur discipline. Het is dan ook een lust voor het oog om naar deze paarden met zo'n sprookjesachtige uitstraling te kijken en te genieten van hun mythische kleur op de baan, in het veld of bij het verzorgen in de manege.